Vlamingen in het buitenland
Vanuit zijn belangstelling voor de studie over “Vlamingen in het buitenland” besteedt het ADVN al geruime tijd aandacht aan de verwerving van bronnenmateriaal over de Vlaamse emigratie naar het buitenland, onder meer naar de Verenigde Staten en Canada. De bekommernis is tweeërlei: migranten hebben in hun nieuwe land archieven gevormd die of in privéhanden worden bewaard of in sommige gevallen aan verenigingen en organisaties zijn overgedragen. In dat laatste geval gaat het veelal om verenigingen die op voluntaristische basis werken, zonder veel waarborgen voor de continuïteit van de werking. Een tweede bekommernis is het verzamelen van eersterangsgetuigenissen die diepgaand onderzoek naar de geschiedenis van deze Vlaamse emigranten mogelijk maken.
Tussen 2002 en 2006 voerden Frans-Jos Verdoodt, voorzitter van het ADVN, en Guido Dutry, voormalig voorzitter van Vlamingen in de Wereld (ViW), met steun van de Vlaamse overheid, vijf zendingsopdrachten uit naar Canada en de VS (telkens voor een verblijf van drie weken). Talrijke meetings en prospectiegesprekken werden opgezet om de toehoorders te sensibiliseren over hun waardevolle erfgoed. Bij elke nieuwe zending breidde het netwerk zich verder uit en slaagde het ADVN erin om voorheen onbekende bronnen op te sporen. In enkele gevallen werd acuut bedreigd materiaal gered door onmiddellijke of geplande overbrenging naar Vlaanderen, al blijft het principiële opvatting dat het erfgoed zo goed mogelijk in de lokale gemeenschap dient verzameld, ontsloten en gevaloriseerd. Dat is op een aantal plaatsen ook het geval: in Detroit (MI) en Moline (IL) bestaan centra voor de bewaring van erfgoed, zij het op voluntaristische basis en zonder financiële en personele garantie op gecontinueerde werking. In Atkinson (IL) functioneert een organisatie die beschikt over een conservator. Ook daar lijkt methodologische ondersteuning welkom. Verder is er een aantal initiatieven die nog niet tot concrete resultaten hebben geleid.
Hoe ook is het erfgoed van de Vlaamse migranten in de Verenigde Staten en Canada in grote mate bedreigd. Dat blijkt o.a. uit het rapport dat ADVN-directeur Koen De Scheemaeker opstelde in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap. In 2011 maakte hij een werkbezoek aan de Genealogical Society of Flemish in Americans in Roseville (MI). Die vereniging beheert o.a. documenten omtrent de Gazette van Detroit en het gemeenschapsleven van de Vlaamse migranten in de regio Detroit-Chicago. Ook hier blijkt de inzet van vrijwilligers op termijn onvoldoende garantie te bieden voor bewaring van het erfgoed.
Deze vaststelling was een van de elementen die het ADVN ertoe aanzetten om in de periode 2012-2014 een project op te zetten omtrent de Vlaamse migranten die vanuit het Meetjesland naar hoofdzakelijk Noord-Amerika emigreerden. Het project vond zijn realisering in een tentoonstelling en publicatie "Boer vindt land" (2014).
Ga naar de website
