Tentoonstelling “Het fonds Cyriel Verschaeve in het ADVN”

Het archief van Cyriel Verschaeve werd – samen met andere archieven en documentatie in verband met hem – onder meer door Martha Vande Walle en Jozef Lootens gedurende vele tientallen jaren verzameld en later door het Jozef Lootensfonds samengebracht in de Sint-Pietersabdij in Steenbrugge.

De documenten m.b.t. Verschaeve vormen in hun geheel een unieke bron voor de geschiedenis van het Vlaams-nationalisme tijdens de eerste helft van de 20ste eeuw.

Het geheel werd in 1995 overgedragen aan en in 1999 overgebracht naar het ADVN. Het Fonds Cyriel Verschaeve (BE ADVN AC460) bevat 25 strekkende meter archief en telt 3280 inventarisnummers. Er zijn ook meer dan 2 000 boeken en brochures, ruim 400 titels van periodieken en meer dan 3 400 audiovisuele stukken.

Het fonds bestrijkt het einde van de 19de eeuw en de volledige 20ste eeuw. Het bevat zowel persoons-, verenigings- als bedrijfsarchief.
De Inventaris Fonds Cyriel Verschaeve werd in 2003 gepubliceerd.

falseNaar aanleiding van de voltooiing van de inventaris, werd door het ADVN i.s.m. het Jozef Lootensfonds en het Cyriel Verschaeve-comité Alveringem een tentoonstelling ingericht. Hierin werden enkele belangrijke en/of typische stukken uit het fonds getoond. Aan de hand daarvan werden ook enkele basisprincipes van de archivistiek verklaard.

Eerst en vooral wordt een overzicht geboden van de voornaamste feiten uit het leven en het werk van Cyriel Verschaeve.
Daarna wordt – aan de hand van Verschaeves literaire drama Judas – getoond hoe verschillend binnen één archief(-fonds) de soorten bronnen betreffende één onderwerp kunnen zijn: manuscripten, notities, knipsels, foto’s, beeldhouwwerken, boeken, periodieken, folders, affiches enz.
De bezoeker van deze tentoonstelling kan hierbij de uitzonderlijke rijkdom van archivalische elementen met betrekking tot die Judas in één overzichtelijk geheel ervaren.
De bronnen tonen ook het beeld van een tijd. Een voorbeeld is het materiaal dat door Verschaeve gevormd werd gedurende de Eerste Wereldoorlog. De stukken hebben een politieke, sociale of religieuze inhoud, maar vormen vaak ook een ‘document humain’.
Ten slotte wordt de inventarisering van het Fonds Cyriel Verschaeve nader belicht. Daarbij worden de andere archiefvormers van het fonds voorgesteld (Martha Vande Walle, Jozef en Maria Lootens enz.).
Als afsluiter van de tentoonstelling wordt de mogelijkheid geboden om de inventaris ook als geautomatiseerd bestand te raadplegen.

Bij de opening van de tentoonstelling op 13 september 2003 gaf Romain Vanlandschoot (voorzitter van het Jozef Lootensfonds) een overzicht van de geschiedschrijving omtrent Verschaeve en van de ontstaansgeschiedenis van het Fonds Verschaeve. Luc Boeva, archivaris ADVN, zette de principes van de bronnenverwerking uiteen (cf. “Bij de voorstelling van de inventaris van het Fonds Verschaeve. Enkele archivistische principes en praktijken”, in: ADVN-Mededelingen, 2004/9, pp. 5-6). Frank Godderis, voorzitter van het Verschaeve-comité, blikte vooruit naar de uitwerking van het museumproject Kapelanij Alveringem.

De tentoonstelling is de tweede in de reeks "Uit de collecties van het ADVN" en loopt van 14/9/2013 tot 10/10/2003.